(Bqp.vn) - Pháp lệnh về lực lượng dự bị động viên (DBĐV) được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 27/8/1996. 20 năm qua, triển khai thực hiện Pháp lệnh, các Bộ, ngành Trung ương, địa phương, các cơ quan, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân đã quán triệt, lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện toàn diện công tác xây dựng lực lượng DBĐV theo đúng quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần xây dựng QĐND Việt Nam “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”.

Huấn luyện chiến đấu cho lực lượng DBĐV tại Quân đoàn 4. (ảnh: Quân đoàn 4)
Thực hiện Pháp lệnh về lực lượng DBĐV, những năm qua, các Bộ, ngành, địa phương đã quán triệt Pháp lệnh và các văn bản hướng dẫn thi hành cho cán bộ lãnh đạo, chỉ huy; phổ biến, tuyên truyền rộng rãi đến các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể và nhân dân bằng nhiều hình thức, nhờ đó ý thức, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong xây dựng lực lượng DBĐV ngày càng được nâng lên. Chính phủ và các Bộ, ngành, cơ quan, đơn vị quân đội, Ủy ban nhân dân các cấp ban hành đầy đủ, kịp thời các văn bản hướng dẫn thi hành Pháp lệnh, tạo thành hệ thống văn bản tương đối hoàn chỉnh, thống nhất, đồng bộ, không chồng chéo, đúng quy định pháp luật.
Công tác xây dựng lực lượng DBĐV đã được các cấp, các ngành, các địa phương chú trọng thực hiện theo hướng toàn diện, kết hợp với tập trung ưu tiên có trọng tâm, trọng điểm, bước đầu đạt được chất lượng, hiệu quả thiết thực. Chế độ đăng ký, quản lý quân nhân dự bị, phương tiện kỹ thuật được duy trì thường xuyên, có nền nếp; số lượng quân nhân dự bị, phương tiện kỹ thuật cơ bản được đăng ký, quản lý ở hai cấp (cấp huyện và cấp xã); Hệ thống sổ sách, mẫu biểu được củng cố, điều chỉnh, bổ sung đầy đủ; Kế hoạch xây dựng và huy động lực lượng dự bị động viên được xây dựng thống nhất ở các cấp. Đến nay 100% các địa phương đã sắp xếp đủ các đầu mối tổ chức đơn vị DBĐV, quân số đạt 91%, phương tiện kỹ thuật đạt 98,5% trở lên so với chỉ tiêu.
Việc thực hiện chỉ tiêu hàng năm do Thủ tướng Chính phủ giao về huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên quân nhân dự bị và các đơn vị DBĐV được các địa phương, đơn vị thực hiện nghiêm. Hiện nay, hầu hết quân nhân dự bị đều được xếp vào các đơn vị DBĐV có khung thường trực, sẵn sàng nhận lệnh động viên, huấn luyện SSCĐ. Bộ Tổng Tham mưu đã chỉ đạo các đơn vị, địa phương tập trung huấn luyện cho cán bộ khung, nhằm nâng cao chất lượng chỉ huy, quản lý, huấn luyện quân nhân dự bị; tổ chức diễn tập chỉ huy và cơ quan về động viên, kết hợp với huy động, tiếp nhận đơn vị DBĐV huấn luyện, diễn tập chiến thuật có bắn đạt thật. Cấp uỷ Đảng các địa phương, đơn vị thường xuyên quan tâm chăm lo giáo dục chính trị, tư tưởng trong lực lượng DBĐV bằng nhiều hình thức phong phú thiết thực, gắn với đặc điểm tình hình của địa phương.
Các địa phương, đơn vị quân đội đã thực hiện tốt công tác bảo đảm hậu cần cho lực lượng DBĐV; bảo đảm kịp thời, đầy đủ, ngày càng tốt hơn tiêu chuẩn vật chất hậu cần cho các đối tượng; bảo đảm tốt chỗ ở, doanh cụ, điện, nước sinh hoạt, ăn uống, chăm sóc sức khỏe, quân trang cho quân nhân dự bị tập trung huấn luyện, diễn tập. Lượng dự trữ vật chất hậu cần, chế độ tiền lương, phụ cấp, quân trang, xăng dầu đúng quy định cho xây dựng, huy động lực lượng DBĐV được thực hiện nghiêm. Các chế độ, chính sách đối với quân nhân dự bị, gia đình quân nhân dự bị khi tập trung huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên và quân nhân dự bị có lệnh tập trung làm nhiệm vụ, cũng như quân nhân dự bị giữ chức vụ chỉ huy đơn vị DBĐV, chủ phương tiện kỹ thuật có phương tiện được huy động đều được bảo đảm đầy đủ, đúng quy định. Ngoài ra, các địa phương còn hỗ trợ quân nhân dự bị xây nhà tình thương, tặng sổ tiết kiệm, cho vay vốn phát triển kinh tế gia đình; đào tạo nghề, tạo việc làm, thăm hỏi, động viên, tặng quà nhân các ngày lễ, Tết... Điều đó đã góp phần khích lệ, động viên cán bộ, chiến sĩ quân dự bị động viên tích cực huấn luyện, chấp hành tốt pháp lệnh về dự bị động viên, nâng cao sức mạnh tổng hợp của QĐND Việt Nam. Bên cạnh đó, lực lượng DBĐV cũng đã tích cực tham gia giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương.

Căn cứ 696, Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân kiểm tra phương tiện kỹ thuật DBĐV. (ảnh: Quân khu 7)
Nhằm xây dựng lực lượng dự bị động viên vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, các cơ quan, đơn vị, địa phương cần:
Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc yêu cầu, nhiệm vụ, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành, các đoàn thể quần chúng trong xây dựng lực lượng DBĐV. Tích cực tuyên truyền Pháp lệnh và các văn bản hướng dẫn thực hiện; giáo dục nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm cho các cấp, các ngành, toàn thể nhân dân cũng như cán bộ, chiến sĩ quân đội và quân nhân dự bị; Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong xây dựng và huy động lực lượng DBĐV.
Hai là, tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ đảng, sự điều hành của chính quyền và vai trò làm tham mưu của cơ quan quân sự các cấp trong công tác xây dựng lực lượng DBĐV. Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể của địa phương; các Bộ, ngành, địa phương và các đơn vị quân đội phối hợp trong tạo nguồn, sắp xếp, quản lý, huấn luyện các đơn vị DBĐV và trong huy động lực lượng DBĐV.
Ba là, xây dựng lực lượng DBĐV phải bảo đảm thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; gắn nhiệm vụ xây dựng lực lượng DBĐV với xây dựng khu vực phòng thủ, củng cố quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế, xã hội và phát triển thế trận quốc phòng toàn dân, sẵn sàng chuyển sang thế trận chiến tranh nhân dân; Xây dựng kế hoạch về động viên phải đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, sát với điều kiện của từng địa phương, đơn vị. Việc điều chỉnh quy mô, loại hình tổ chức các đơn vị DBĐV phù hợp với thực lực nguồn của từng địa phương, địa bàn; nghiên cứu phương thức động viên phù hợp với tình hình hiện nay.
Bốn là, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp, thời gian đào tạo sĩ quan dự bị, huấn luyện quân nhân dự bị và đơn vị DBĐV, trọng tâm là huấn luyện đội ngũ cán bộ khung từ tiểu đội trưởng, khẩu đội trưởng và tương đương trở lên; từng bước chuẩn hóa chương trình, nội dung huấn luyện cho các đối tượng theo hướng “cơ bản, thiết thực, hiệu quả”; tăng cường đầu tư xây dựng thao trường bãi tập cho huấn luyện lực lượng DBĐV.
Năm là, thực hiện tốt nền nếp chế độ công tác đảng, công tác chính trị trong xây dựng, huy động lực lượng DBĐV; chăm lo xây dựng khung thường trực và các đơn vị DBĐV vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức.
Sáu là, thực hiện đầy đủ chế độ, chính sách đối với lực lượng DBĐV và làm tốt công tác hậu phương quân đội.
Hiến pháp Nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (năm 2013) quy định: “Nhà nước xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có lực lượng thường trực hợp lý, lực lượng DBĐV hùng hậu... làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng”. Những thành tựu đã đạt được cùng kinh nghiệm rút ra qua 20 năm thực hiện Pháp lệnh về Lực lượng DBĐV sẽ là cơ sở quan trọng để xây dựng lực lượng DBĐV vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.