(Bqp.vn) - Công tác giáo dục chính trị (GDCT) ở đơn vị cơ sở là một hình thức cơ bản của công tác tư tưởng, nội dung quan trọng trong công tác huấn luyện bộ đội, góp phần bồi dưỡng, rèn luyện bản lĩnh chính trị, lập trường tư tưởng, đạo đức, lối sống, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội cho cán bộ, chiến sĩ, nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của quân đội.
Trung tướng Nguyễn Trọng Nghĩa báo cáo tại Hội nghị trực tuyến Sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 124-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị (GDCT) tại đơn vị trong giai đoạn mới (2011 - 2016), sáng 18/10/2016.
Trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế có nhiều thuận lợi, nhưng cũng không ít khó khăn, thách thức. Sự chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa ngày càng quyết liệt, với nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt. Nhận thức đúng vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác GDCT tại đơn vị trong giai đoạn mới, 5 năm qua, Đảng bộ Quân đội và toàn quân đã quán triệt sâu sắc Chỉ thị 124-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác GDCT tại đơn vị trong giai đoạn mới, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nhanh chóng, tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ, hiệu quả trong công tác GDCT.
Trước hết, nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, chỉ huy, cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ các cấp về công tác GDCT không ngừng được nâng cao. Cấp ủy đảng các cấp đã xây dựng nghị quyết lãnh đạo chuyên đề và kế hoạch triển khai thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc, đồng bộ, phù hợp với đặc điểm yêu cầu nhiệm vụ của từng đơn vị. Đã cụ thể hoá nội dung, chỉ tiêu giáo dục thành các tiêu chí, yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên; gắn công tác GDCT với phong trào Thi đua Quyết thắng và các cuộc vận động, chăm lo xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, tổ chức quần chúng vững mạnh xuất sắc. Cơ quan chính trị các cấp đã phát huy tốt chức năng tham mưu, chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng xây dựng chương trình, kế hoạch, chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện, đưa công tác GDCT tại đơn vị ngày càng đi vào nền nếp, đạt hiệu quả thiết thực. Vai trò, trách nhiệm, năng lực tổ chức thực hành GDCT của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chính trị các cấp có nhiều chuyển biến tiến bộ; chính ủy, chính trị viên và chỉ huy thống nhất trong chỉ đạo, điều hành, gắn công tác GDCT với công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng chính quy và rèn luyện kỷ luật; quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, cải tiến, nâng cấp, mua sắm trang bị phục vụ công tác GDCT.
Trong 5 năm, Bộ Quốc phòng đã ban hành nhiều Đề án, Thông tư, kế hoạch để đổi mới công tác GDCT như Đề án “Đổi mới công tác GDCT tại đơn vị trong giai đoạn mới”, Đề án “Hiện đại hóa các cơ quan báo chí Quân đội giai đoạn 2014 - 2018”, Đề án “Quy hoạch và xây dựng các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp trong QĐND Việt Nam giai đoạn 2011 - 2015”; Thông tư số 104 Quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn đời sống văn hóa, tinh thần trong QĐND Việt Nam... Quá trình thực hiện đã xuất hiện nhiều mô hình, điển hình được nhân rộng. Các Đề án, Thông tư và Cuộc vận động trên đã trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng công tác GDCT, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.
Chương trình, nội dung GDCT được đổi mới theo hướng cơ bản, hệ thống, thống nhất, thiết thực, có kế thừa, phát triển, vận dụng sát thực tế đơn vị, phù hợp với đối tượng giáo dục. Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam đã chỉ đạo điều chỉnh, xây dựng 14 chương trình GDCT phù hợp với đặc điểm từng đối tượng, nhiệm vụ và yêu cầu xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Nội dung GDCT đã bám sát tình hình thực tiễn, yêu cầu nhiệm vụ của quân đội, đơn vị; quán triệt sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng. Coi trọng giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ về tình hình nhiệm vụ của cách mạng, quân đội và đơn vị; về đối tượng, đối tác của cách mạng; về phòng, chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; tăng cường phổ biến giáo dục về pháp luật và đẩy mạnh việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Trong 5 năm, Tổng cục Chính trị đã tổ chức biên soạn mới 29 tài liệu GDCT cho các đối tượng. Các đơn vị cũng đã chủ động biên tập các chuyên đề bổ trợ và sản xuất hàng nghìn băng, đĩa phim tư liệu, giáo án điện tử phục vụ công tác tuyên truyền, GDCT tại đơn vị.
Các hình thức tổ chức và phương pháp GDCT được vận dụng tổng hợp, sáng tạo theo hướng cơ bản, phong phú, sinh động, thiết thực; kết hợp chặt chẽ giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên, giáo dục thông qua thực tiễn và giáo dục bằng nêu gương tốt, coi trọng ứng dụng công nghệ thông tin vào GDCT... Tập trung đổi mới hình thức học tập chính trị, kết hợp chặt chẽ các phương pháp giảng dạy truyền thống với hiện đại, giữa truyền thụ kiến thức với trao đổi kinh nghiệm thực tiễn, giữa giáo dục và tự giáo dục theo phương châm “Dạy thực chất, học thực chất, kiểm tra đánh giá kết quả thực chất”; lấy việc phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học làm trung tâm. Các hình thức sinh hoạt chính trị, tư tưởng, phương pháp tổ chức thông báo chính trị - thời sự, đọc báo, nghe đài, xem truyền hình... ở các đơn vị cơ sở đã được thường xuyên đổi mới, kịp thời cung cấp thông tin, định hướng nhận thức, tư tưởng, hành động cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, góp phần phát huy dân chủ, nắm chắc tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, chiến sĩ và giải quyết kịp thời những vướng mắc ngay từ cơ sở, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong đơn vị. Các cơ quan, đơn vị cũng đã chủ động phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác GDCT, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng ở Trung ương, địa phương và gia đình trong giáo dục bộ đội; gắn công tác GDCT với đẩy mạnh các hoạt động thông tin tuyên truyền và thực hiện các phong trào Thi đua Quyết thắng, các cuộc vận động, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục thuyết phục với tăng cường quản lý kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy... tạo nên khí thế thi đua huấn luyện giỏi, kỷ luật nghiêm, sẵn sàng chiến đấu cao, xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện.
Cảnh sát biển Vùng 2 huấn luyện SSCĐ.
Xác định rõ vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ giảng dạy chính trị, công tác bồi dưỡng, nâng cao trình độ giảng dạy chính trị, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin đã được các đơn vị quan tâm. Đã có sự kết hợp chặt chẽ giữa tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên tại đơn vị với quá trình đào tạo trong nhà trường, trong đó coi trọng bồi dưỡng tại chỗ, cấp trên bồi dưỡng cấp dưới thông qua tập huấn, hội thi ở các cấp; làm tốt công tác quản lý, đánh giá, phân loại chất lượng cán bộ để xác định nội dung, hình thức tập huấn, bồi dưỡng phù hợp; kịp thời khắc phục các khâu yếu, mặt yếu, nhất là khả năng nắm, phân loại, giải quyết tư tưởng cho bộ đội ngay từ cơ sở. Kết quả đánh giá, phân loại cán bộ cho thấy, đội ngũ cán bộ giảng dạy chính trị ở cơ sở về cơ bản đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ.
Công tác bảo đảm kinh phí, vật chất, phương tiện cho GDCT cũng có nhiều đổi mới. Bên cạnh việc bảo đảm trang bị, phương tiện GDCT theo phân cấp hàng năm, hầu hết các cơ quan, đơn vị đã tích cực huy động từ nhiều nguồn tại chỗ để mua sắm bổ sung, trang bị mới, sửa chữa nâng cấp các trang bị, hệ thống tài liệu, sơ đồ, mẫu biểu, tranh ảnh, phim, băng đĩa hình phục vụ GDCT tại đơn vị.
Không chỉ đổi mới chương trình, nội dung, hình thức, phương pháp, tăng cường đầu tư phương tiện GDCT, công tác quản lý, kiểm tra, đánh giá kết quả cũng được đổi mới, nâng cao chất lượng. Hình thức, phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả GDCT tại đơn vị đã có đổi mới cơ bản, đánh giá thực chất qua nhận thức của bộ đội, ý chí quyết tâm sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt chức trách nhiệm vụ và việc chấp hành nghiêm kỷ luật quân đội, pháp luật Nhà nước. Công tác quản lý GDCT được thực hiện theo phân cấp, coi trọng khâu quản lý về nội dung, chương trình, thời gian, các hình thức tổ chức và kết quả giáo dục. Tổng cục Chính trị đã chỉ đạo xây dựng, ban hành Quy chế GDCT trong QĐND Việt Nam và Dân quân tự vệ Việt Nam; đồng thời chỉ đạo triển khai các hướng dẫn thực hiện thống nhất trong toàn quân, nhờ đó, nền nếp, chế độ công tác GDCT được duy trì nghiêm, có chất lượng, hiệu quả.
Có thể nói, 5 năm qua, công tác GDCT tư tưởng luôn xuyên suốt, chủ đạo trong mọi hoạt động của toàn quân, trên từng lĩnh vực công tác, luôn bám sát nhiệm vụ chính trị và hoạt động của bộ đội, tập trung nâng cao bản lĩnh chính trị, ý chí quyết tâm cho bộ đội; chủ động phòng, chống làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch, góp phần xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội; không ngừng nâng cao bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc, quân đội thực sự là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Bảng tin thi đua ở Sư đoàn 302, Quân khu 7.
Trong xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, sự tác động từ mặt trái của kinh tế thị trường và những tiêu cực xã hội đến nhận thức, tư tưởng, tình cảm của cán bộ, chiến sĩ ngày càng rõ nét; những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” bằng công việc hiện hữu, tác động đến nhận thức tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ. Nhiệm vụ xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, lấy chất lượng chính trị làm cơ sở, đặt ra những yêu cầu mới ngày càng cao đối với công tác GDCT, tư tưởng. Để không ngừng nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới, công tác GDCT, tư tưởng cần tập trung làm tốt một số giải pháp chủ yếu sau:
Một là, tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Chỉ thị 124 và Kết luận của Thường vụ Quân ủy Trung ương; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy trong công tác GDCT; gắn GDCT với quán triệt, thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ X, các chỉ thị, Nghị quyết của Trung ương, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng... đặc biệt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, tập trung thực hiện việc đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ”; thực hiện tốt Đề án “Đổi mới công tác GDCT tại đơn vị trong giai đoạn mới”, Quy chế GDCT tại đơn vị trong QĐND Việt Nam và Dân quân tự vệ Việt Nam. Nâng cao hơn nữa chất lượng tham mưu, hướng dẫn của cơ quan chính trị các cấp đối với công tác GDCT tại đơn vị.
Hai là, tập trung đổi mới chương trình, nội dung GDCT. Rà soát, điều chỉnh xây dựng nội dung, chương trình GDCT bảo đảm thiết thực, phù hợp với thực tiễn, sát đối tượng giáo dục, trong đó chú trọng những nội dung về xây dựng bản lĩnh chính trị, ý thức trách nhiệm, phẩm chất đạo đức, phong cách, lối sống; ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội; kiến thức về văn hóa, xã hội, kỹ năng sống... Nâng cao chất lượng biên soạn tài liệu học tập chính trị cho các đối tượng, bảo đảm quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; đồng thời tập trung giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra, nhất là những khâu yếu, mặt yếu, làm chuyển biến thực chất tình hình đơn vị.
Ba là, thường xuyên đổi mới hình thức, phương pháp GDCT theo hướng cơ bản, hệ thống, thống nhất, có kế thừa, phát triển, phù hợp đặc điểm đối tượng và tình hình nhiệm vụ của quân đội, đơn vị, bảo đảm tính sinh động, hấp dẫn, thu hút cán bộ, chiến sĩ tự giác tham gia, tránh dập khuôn máy móc, xa rời thực tiễn. Kết hợp chặt chẽ giữa đổi mới hình thức học tập chính trị với đổi mới, nâng cao chất lượng công tác thông tin tuyên truyền, các hoạt động báo cáo viên, thông báo chính trị - thời sự, tăng cường đối thoại dân chủ và phát huy vai trò các thiết chế văn hóa ở đơn vị cơ sở.
Bốn là, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị đủ số lượng, có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu, có năng lực toàn diện đáp ứng yêu cầu công tác tư tưởng, văn hóa nói chung và công tác GDCT nói riêng; đồng thời làm tốt công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ GDCT ở các đơn vị; kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo, bồi dưỡng trong nhà trường với bồi dưỡng thường xuyên tại đơn vị; thực hiện nghiêm chế độ tập huấn, bồi dưỡng ở đơn vị, nhất là cấp sư đoàn, trung đoàn và tương đương để nâng cao trình độ kiến thức, kỹ năng tiến hành công tác GDCT cho cán bộ cấp phân đội; tăng cường bồi dưỡng thông qua hoạt động thực tiễn.
Năm là, phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác GDCT. Phát huy vai trò của cơ quan tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, cấp ủy, chỉ huy các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác GDCT tại đơn vị. Phối hợp chặt chẽ giữa lãnh đạo với chỉ đạo tổ chức thực hiện, giữa chính ủy, chính trị viên và chỉ huy, giữa cơ quan chính trị - ngành Tuyên huấn với các cơ quan chức năng, các tổ chức quần chúng trong xây dựng chương trình, kế hoạch, tổ chức GDCT, bảo đảm sự thống nhất, chặt chẽ, thiết thực, hiệu quả. Gắn GDCT với huấn luyện quân sự, xây dựng chính quy và rèn luyện kỷ luật, nhất là ở đơn vị cơ sở; coi trọng ý thức tự quản, tự rèn của cán bộ, chiến sĩ.
Sáu là, thường xuyên làm tốt công tác quản lý, kiểm tra, phúc tra đánh giá kết quả GDCT, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của các đơn vị để có biện pháp giải quyết; tiếp tục đổi mới hình thức, phương pháp tổ chức kiểm tra nhận thức chính trị của các đối tượng bảo đảm đánh giá đúng thực chất, khắc phục triệt để tình trạng chạy theo thành tích, che giấu khuyết điểm, báo cáo thiếu trung thực; kịp thời rút kinh nghiệm, nhân rộng các điển hình tiên tiến, các mô hình mới, cách làm sáng tạo, hiệu quả trong công tác GDCT.
Bảy là, quan tâm bảo đảm cơ sở vật chất, phương tiện, kinh phí cho công tác GDCT tại đơn vị. Ngoài nguồn kinh phí do cấp trên bảo đảm, các đơn vị cần tích cực đầu tư thêm từ nguồn tăng gia, sản xuất để trang bị thêm phương tiện kỹ thuật, vật chất phục vụ cho công tác GDCT.
Công tác GDCT tại đơn vị giữ một vị trí hết sức quan trọng trong xây dựng Quân đội nhân dân vững mạnh về chính trị. Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác GDCT tại đơn vị chính là cơ sở, nền tảng xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, góp phần xây dựng Quân đội nhân dân vững mạnh về chính trị, có sức mạnh tổng hợp và sức mạnh chiến đấu ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
