(Bqp.vn) - Sáng 22/8, Học viện Chính trị tổ chức Hội thảo khoa học “Tuyên ngôn Độc lập - Giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại”, nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Hội thảo là dịp để các nhà khoa học và cán bộ, giảng viên làm rõ ý nghĩa lịch sử, giá trị thời đại trường tồn của Bản Tuyên ngôn bất hủ trong dòng chảy lịch sử dân tộc, đồng thời làm rõ những giá trị thời đại sâu sắc còn nguyên vẹn sức sống đến hôm nay.
Đoàn Chủ tịch điều hành hội thảo.
Tháng 8/1945, phát xít Nhật đầu hàng vô điều kiện, chiến tranh thế giới lần thứ hai kết thúc. Theo thỏa thuận của các nước Đồng minh, sau khi phát xít Nhật đầu hàng, quân đội Anh và Tưởng sẽ vào Đông Dương để giải giáp quân đội Nhật. Trong khi đó, thực dân Pháp lăm le dựa vào Đồng minh hòng khôi phục địa vị thống trị của mình; đế quốc Mỹ đứng sau các thế lực này cũng sẵn sàng can thiệp vào Đông Dương. Trong nước, lợi dụng danh nghĩa quân “Đồng minh” vào Việt Nam để tước vũ khí quân Nhật, chính quyền Tưởng Giới Thạch có ý định lật đổ Chính phủ do Hồ Chí Minh đứng đầu để dựng lên chính phủ tay sai của chúng. Trước tình hình đó, ngày 16/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”. Căn cứ vào chỉ thị của Đảng, từ ngày 14/8 - 28/8/1945, dưới sự lãnh đạo của Ðảng, 25 triệu đồng bào ta, với tinh thần “đem sức ta mà giải phóng cho ta”, đã nhất tề vùng lên giành chính quyền, cuộc Tổng khởi nghĩa đã thắng lợi hoàn toàn.
Một tuần sau khi khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội thắng lợi, ngày 25/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh tới ở nhà số 48 phố Hàng Ngang, Người soạn thảo Tuyên ngôn Độc lập. Ngày 02/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, thay mặt Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, đưa nước ta từ một nước thuộc địa, nửa phong kiến trở thành một quốc gia độc lập, tự do; nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ xã hội; dân tộc Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Trung tướng, PGS, TS Đặng Sỹ Lộc phát biểu khai mạc hội thảo.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Trung tướng, PGS, TS Đặng Sỹ Lộc, Giám đốc Học viện Chính trị đề nghị các đại biểu, nhà khoa học tiếp tục làm rõ bối cảnh ra đời, những nội dung cốt lõi của Tuyên ngôn. Từ đó, cung cấp những luận cứ khoa học cho việc hoạch định chủ trương, giải pháp; quán triệt, vận dụng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.
Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Bá Hùng trình bày đề dẫn hội thảo.
Trình bày báo cáo đề dẫn hội thảo, Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Bá Hùng, Chính ủy Học viện Chính trị khẳng định, Tuyên ngôn Độc lập là một văn kiện lịch sử, một văn bản pháp lý quan trọng bậc nhất của nước ta. Văn kiện pháp lý này thay thế cho tất cả các văn kiện pháp lý của các chế độ cũ trước đó, bằng những lý lẽ đanh thép đã làm rõ những cơ sở pháp lý của nền độc lập của dân tộc, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của dân tộc Việt Nam. Khẳng định ý chí sắt đá không gì lay chuyển nổi, đồng thời là triết lý nhân sinh vĩnh hằng của dân tộc Việt Nam được Chủ tịch Hồ Chí Minh phát hiện, khẳng định: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”. Bản Tuyên ngôn thể hiện tinh thần và ý chí của một dân tộc dù bị áp bức, bóc lột đến cùng cực, đã gan góc, kiên cường đấu tranh để quyết giành bằng được quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc cho mình. Trong những lời văn bất hủ đã đi vào lịch sử dân tộc đó, Bản Tuyên ngôn đã thể hiện quyết tâm sắt đá của toàn thể dân tộc Việt Nam quyết bảo vệ thành quả cách mạng là “nền tự do và độc lập”.
Bằng tầm nhìn thời đại, với trí tuệ sắc sảo, tư duy khoa học độc đáo, lỗi lạc, thiên tài và sự tinh anh đặc biệt của một con người đã lăn lộn hơn 30 năm tìm đường cứu nước, cứu dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dự báo và khẳng định: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thực đã thành một nước tự do và độc lập. Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”. Tinh thần đó trong Bản Tuyên ngôn Độc lập luôn có giá trị lịch sử và thời sự sâu sắc. Giá trị đó đã trở thành phương châm sống và nguyên tắc hành động của dân tộc Việt Nam. Đồng thời, Tuyên ngôn Độc lập còn là lời hiệu triệu, cổ vũ các dân tộc bị áp bức, bất công trên phạm vi toàn thế giới, nhất là các dân tộc ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ la tinh đứng lên đấu tranh giành độc lập, tự do cho dân tộc.
Tuyên ngôn Độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa vượt thời đại, khi những tư tưởng, quan điểm của Người đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Đó là sự thống nhất biện chứng giữa quyền độc lập dân tộc và quyền sống của mỗi con người. Đó là sự thể hiện giữa khát vọng sống trong hòa bình, tự do, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào vẫn thường trực ý chí “đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy” mà biết bao thế hệ cha anh đã chiến đấu, hy sinh để giành được từ cuộc cách mạng mùa Thu 80 năm trước. Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, vấn đề độc lập, chủ quyền mà Tuyên ngôn Độc lập đã đề cập vẫn có ý nghĩa đặc biệt sâu sắc. Tuyên ngôn Độc lập đã thức tỉnh, lay động, cổ vũ tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, khẳng định tính chính nghĩa của cuộc đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc để tập hợp, đoàn kết các tầng lớp nhân dân thành một khối thống nhất, tạo nên sức mạnh bảo vệ Tổ quốc. Tuyên ngôn Độc lập không chỉ soi đường cho chúng ta đi mà còn là nguồn động lực to lớn để dân tộc ta đoàn kết, thống nhất, quyết tâm vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ trong tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”; để sau đó tiến hành 30 năm kháng chiến trường kỳ chống kẻ thù xâm lược, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội; đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc; tiến hành công cuộc đổi mới đạt được những thành tựu quan trọng có ý nghĩa lịch sử. Tinh thần và khí phách dân tộc được thể hiện trong Bản Tuyên ngôn Độc lập vẫn luôn vẹn nguyên giá trị, mãi mãi là lời thề thiêng liêng cho sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc ta hôm nay và mai sau.
Các đại biểu tham quan các ấn phẩm sách được trưng bày tại hội thảo.
Để tiếp tục làm rõ hơn giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại của Bản Tuyên ngôn Độc lập, Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Bá Hùng đề nghị các đại biểu, nhà khoa học tập trung phân tích, làm rõ bối cảnh lịch sử, khẳng định giá trị và tầm vóc to lớn của Tuyên ngôn Độc lập đối với cách mạng Việt Nam và cách mạng thế giới. Khẳng định và làm rõ quá trình đấu tranh của dân tộc Việt Nam nhằm thực hiện khát vọng độc lập dân tộc, tự do, ấm no, hạnh phúc của Nhân dân. Khẳng định sự tiếp nối tư tưởng của Tuyên ngôn Độc lập trong kháng chiến chống thực dân, đế quốc, giải phóng đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái, phản động, phủ nhận, xuyên tạc bản chất và giá trị của Bản Tuyên ngôn Độc lập trong tình hình hiện nay.
Các đại biểu phát biểu tham luận tại hội thảo.
Tại hội thảo, Ban Tổ chức đã nhận được hơn 80 bài tham luận, trong đó có nhiều tham luận được trình bày trực tiếp. Các tham luận đều khẳng định Bản Tuyên ngôn Độc lập là sự kết tinh của truyền thống yêu nước, khát vọng độc lập, tự do của dân tộc; đồng thời là cơ sở pháp lý khẳng định quyền con người, quyền độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam. Tuyên ngôn Độc lập còn là kết quả của cả lý luận và thực tiễn cách mạng, gắn liền với cuộc hành trình hơn 30 năm tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc, giành chính quyền về tay Nhân dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh; đồng thời, là bản cáo trạng đanh thép đối với chính sách tàn bạo của chủ nghĩa thực dân ở Việt Nam. Từ những giá trị đó, các tham luận nhấn mạnh cần tiếp tục phát huy và vận dụng Bản Tuyên ngôn Độc lập vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong kỷ nguyên phát triển mới. Cùng với đó, nhiều tham luận tập trung phân tích, làm rõ yêu cầu chủ động đấu tranh với các quan điểm sai trái, xuyên tạc, phản động nhằm bảo vệ giá trị trường tồn của Tuyên ngôn Độc lập.
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại hội thảo.
Phát biểu kết luận hội thảo, Trung tướng, PGS, TS Đặng Sỹ Lộc khẳng định, Hội thảo khoa học “Tuyên ngôn Độc lập - Giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại” có ý nghĩa chính trị và khoa học sâu sắc, là cơ sở để tiếp tục khẳng định giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại của Tuyên ngôn Độc lập năm 1945. Từ kết quả đạt được của hội thảo, Trung tướng, PGS, TS Đặng Sỹ Lộc đề nghị các cán bộ, giảng viên, học viên Học viện Chính trị tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, vận dụng vào giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học và công tác, tạo sự chuyển biến về nhận thức, sự thống nhất trong hành động; tích cực tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ giá trị bền vững của Tuyên ngôn Độc lập, góp phần xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc trong kỷ nguyên phát triển mới.
